User:Byeboer wa/Byeboerdery

Byeboerdery, tacuinum sanitatis casanatensis (14de eeu)

Heuning soeker geskets op 'n 6000 jaar oue grotskildery naby Valencia, Spanje

"Byeboerdery" (of "byeteelt", Engels apiculture, van Latyn apis, 'n by) is die doelbewuste taak om heuningby kolonies te onderhou, gewoonlike in korwe deur mense. 'n Byeboer (of byekundige) mag bye aanhou om heuning en byewas te versamel, of vir die doel om landbou oeste the bestuif, of om bye te kweek vir verkoop aan ander byeboere. Die plek waar bye gehou word, is 'n byehuis.

Die Geskiedenis van Byeboerdery

Oorsprong

Wêreldwyd daar is meer as 20,000 wildeby spesies, insluitende baie enkelopendes of wat hulle kleintjies grootmaak in tonnels en klein kolonies, soos mason bees of hommelbye. Byeboerdery, of byeteelt, is bemoeid met die praktiese bestuur van die sosiaale byspesies wat woon in kolonies so groot soos 100,000 individue. Die spesies wat orals bestuur word in Europa en VSA deur byeboere is die Westerse heuningby (Apis mellifera), wat verskillende subspesies of streeks variasies het, soos die Italiaanse by (Apis mellifera ligustica), die Europese swart by (Apis mellifera mellifera) of die Carniolan heuning by (Apis mellifera carnica). In die trope word ander sosiale by spesies bestuur vir heuning produksie, insluitende Apis cerana.

Al die Apis mellifera subspesies kan moontlik inbroei en hybrideseer. Baie bybroei maatskappye strewe om selektief te broei en kruisteel variasies vir verkieslike kwaliteite: pes and parasiet weerstand, goeie heining produksie, swerm beheer, vrugbare telers en 'n kalm geaartheid. Sommige van hierdie basters word bemark onder sekere handelsname, soos die 'Buckfast Bee' of 'Midnite Bee'. Die voordele wat die aanvanklike F1 basters geproduseer deur die kruisings sluit in: baster sterkte, verhoodge heuning produksie en groter siekte weerstand. Die nadeel is dat in latere generasies heierdie voordele kan verwaag en basters is geneig om baie beskermd te wees, indien nie pure aggresief nie.

Vir hierdie redes probeer ander byeboere om die oorspronklike inheemse spesies op te wek soos die British Black, die French Black of die Danish Black by - op grond van biodiversiteit bewaring en die produksie van kalm bye.

***

Die begin van die Byeboerdery wiki. Bydraes om dit meer Afrika sentries te maak sal waardeer word. En 'n spelling en gramatike les vir al die foute.Byeboer (talk) 01:20, 6 January 2008 (UTC)