Koninklijke Wijk

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Koninklijke Wijk (Brussel))
Het Koninklijk Paleis van Brussel

De Koninklijke Wijk (ook Koningswijk) in Brussel is een wijk aan de oostzijde van het vijfhoekige centrum van de stad Brussel. De wijk wordt getypeerd door een grote hoeveelheid overheidsgebouwen en is voornamelijk gebouwd in een neoclassicistische stijl (Lodewijk XVI-stijl).

Situering en beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]

De Koninklijke Wijk wordt aan de noordzijde begrensd door Leuvenseweg en de Onze-Lieve-Vrouw-ter-Sneeuw-wijk, in het oosten door de Kleine Ring, in het zuiden door de Zavel (Brederodestraat en Ruysbroeckstraat) en in het westen door de wijk rond de Grote Markt. Afhankelijk van de definitie hoort de wijk Putterij met het Centraal Station en de kathedraal ook tot de Koningswijk. Naast overheidsgebouwen bevinden er zich ook veel ambassades, voornamelijk tussen de Hertogstraat en de Kleine Ring (o.a. die van de Verenigde Staten, Frankrijk en Spanje). Naast de overheersende neoclassicistische stijl, zijn er ook enkele art-nouveau-gebouwen te bewonderen waaronder het Muziekinstrumentenmuseum (gebouw Old England).

De wijk is deels gelegen op het plateau van de bovenstad (Koudenberg) en deels op de helling tussen boven- en benedenstad. Het zuidelijke gedeelte van deze helling draagt de naam Kunstberg, het noordelijke deel Treurenberg. De Koningswijk geldt als een exclusieve centrumwijk.[1]

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Als sinds de elfde eeuw was de bovenstad, en meer bepaald de Coudenberg de locatie van de burcht van de graven en later hertogen van Brabant. Vanaf de veertiende eeuw werden er verschillende paleizen gebouwd op Coudenberg, of op de helling onder de Coudenberg:

De huidige wijk werd voornamelijk aangelegd tussen 1775 en 1830 onder impuls van Oostenrijks landvoogd Karel van Lorreinen, dus vóór de onafhankelijkheid van België. Hierbij werden de ruïnes van het Paleis op de Coudenberg opgeruimd en werd het hoger liggende plateau van de Coudenberg geëgaliseerd. Een deel van de helling tussen de bovenstad (Coudenberg) en de benedenstad stond tussen de 15e en 18e eeuw bekend als de Hofberg. Onder koning Leopold II werd er een zogeheten Kunstberg aangelegd met tal van musea. Ten zuiden van de Koninklijke wijk ligt de Zavel, die ook een verbinding maakt tussen het hoge en het lage deel van de stad. Ten noorden van de Coudenberg vindt men de Sint-Michielsberg (rond de kathedraal) en de Treurenberg.

Gebouwen[bewerken | brontekst bewerken]

Rond het Koninklijk Park[bewerken | brontekst bewerken]

in wijzerzin

Gebouw Adres Jaartal bouw Architect Oorspronkelijke functie Huidige functie
Paleis der Natie Wetstraat 8 / Natieplein 1779-1783 Barnabé Guimard zetel van de Raad van Brabant zetel van het Federaal Parlement
Hotel van Financiën Wetstraat 12 1780 privé-woning Kantoor minister van Financiën (met kabinet)
Hotel Montoyer Wetstraat 16 1782-1784 Louis Montoyer Stadsrefuge van de Sint-Geertrui-abdij (Leuven) Kantoor Eerste Minister (met kabinet) + FOD Kanselarij van de Eerste Minister
Koninklijk Parktheater Wetstraat 3 1782 Louis Montoyer schouwburg schouwburg
Vauxhall Wetstraat 5 1782 Louis Montoyer café en restaurants Cercle Royal Gaulois
Hôtel Empain Zinnerstraat 1 1783 Barnabé Guimard woning De Warande
Huis Ducale Hertogstraat 11 1779 woning BNP Paribas Fortis
Lambermont Lambermontstraat 1 1778 Barnabé Guimard en Philippe Carmon Woning voor de kamerheer van landvoogd Karel van Lorreinen Ambtswoning van de eerste minister
Paleis der Academiën Hertogstraat 1 / Paleizenplein 1823-1828 Charles Vander Straeten en Tieleman Franciscus Suys Woning van de kroonprins van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden[2] Zetel van vijf Belgische academiën
Koninklijk Paleis Brederodestraat 16 / Paleizenplein 1820-1826 Vander Straeten en Suys Paleis van de koning van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden Werkpaleis koning
Hôtel Bellevue Paleizenplein 7 / Koningsplein 1776 Barnabé Guimard en Nicolas Barré hotel BELvue Museum
Paleis voor Schone Kunsten Ravensteinstraat 23 / Koningsstraat 1928 Victor Horta kunstencentrum kunstencentrum
Hotel Errera Koningsstraat 14 1779-1782 Barnabé Guimard stadsrefuge van de abdij van Grimbergen Ambtswoning van de Vlaamse regering
Hôtel de Ligne Koningsstraat 72 1777 Barnabé Guimard stadspaleis Parlement van de Franse Gemeenschap

Rond het Koningsplein[bewerken | brontekst bewerken]

Gebouw Adres Jaartal bouw Architect Oorspronkelijke functie Huidige functie
Hôtel Bellevue Paleizenplein 7 / Koningsplein 9 1776 Barnabé Guimard en Nicolas Barré hotel BELvue Museum
Hotel Coudenberg Koningsplein 7 1776-1777 Barnabé Guimard (en Jean Barré) Abdij Sint-Jacob op de Koudenberg Grondwettelijk Hof
Sint-Jacob-op-Koudenberg Borgendaalgang 1 / Koningsplein 6a 1776-1787 (toren: 1849) Barré, Guimard & Montoyer (toren: Suys) kerk kerk
Hotel Coudenberg Koningsplein 6 1776-1777 Barnabé Guimard en Jean Barré Abdij Sint-Jacob op de Koudenberg
Hôtel de Templeuve of Hof van Vlaanderen Koningsplein 4 / Regentschapsstraat 2 / Naamsestraat 1 1776 Barnabé Guimard woning voor de gravin van Templeuve, later paleis van Filips van België, graaf van Vlaanderen Rekenhof
Hôtel des Brasseurs Koningsplein 3 / Regentschapsstraat 1-3 1780 Jean Barré en Barnabé Guimard zetel van de brouwersgilde, Hotel Gresham Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België
Hôtel du Lotto Koningsplein 1-2 1776-1778 Jean Barré en Barnabé Guimard zetel van de Koninklijke en Keizerlijke Loterij[3] Magrittemuseum
Hôtel de Spangen Koningsplein 13-14 / Hofberg 2 1776-1777 Jean Barré en Barnabé Guimard woning voor de graaf van Spangen Muziekinstrumentenmuseum
Hôtel de Grimbergen Koningsplein 10 / Koningsstraat 2-4 1776-1781 Jean Barré en Barnabé Guimard refugiehuis van de Abdij van Grimbergen Huis van het Gewest

Andere gebouwen[bewerken | brontekst bewerken]