Mario Vargas Llosa
 | Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde marzo de 2018.) |
Mario Vargas Llosa, nado en Arequipa o 28 de marzo de 1936, é un novelista, articulista e ensaísta político peruano, premio Nobel de Literatura en 2010.[1]
Traxectoria[editar | editar a fonte]
Fillo de Ernesto Vargas Maldonado e de Dora Llosa Ureta, que se separaron antes de que el nacese. Proveniente dunha familia de clase media, a idade temperán viaxou á cidade boliviana de Cochabamba onde viviu toda a súa infancia e cursou os seus primeiros estudos no Colexio La Salle desa cidade. Durante o goberno de José Luis Bustamante e Rivero o seu avó obtivo un cargo político na cidade de Piura polo que regresou xunto a toda a súa familia e se instalou nesa cidade. En 1946 coñeceu ao seu pai, quen residía na cidade de Lima. A partir dese ano múdase á cidade capital xunto coa súa nai e o seu pai.
En Piura cursou os seus estudos primarios no colexio salesiano desa cidade. Unha vez en Lima estudou no colexio La Salle e, durante dous anos, no Colexio Militar Leoncio Prado, situado no distrito chalaco de A Perla.
No verán anterior ao comezo do seu último ano de colexio, Vargas Llosa iniciouse no oficio de xornalista. Retirouse do colexio militar e ese último ano cursouno na cidade de Piura, onde traballou na publicación do xornal local A Industria e onde, doutra banda, se levou a cabo a representación teatral da súa primeira obra dramática La Huida del Inca.
Durante o goberno de Manuel A. Odría ingresou na Universidade Nacional Maior de San Marcos onde fixo algúns cursos de Dereito e rematou a carreira de Letras. A súa vocación de escritor íase consolidando á vez que a súa carreira como xornalista ía cedendo paso ás súas novas obrigas.
Contraeu matrimonio con Xulia Urquidi, que era tía política por parte materna. Debido á diferenza de idades, o seu matrimonio non durou moito. A parella non puido ter fillos.
En 1958 obtivo a bolsa de estudos Javier Prado que lle permitiu viaxar a Madrid ao ano seguinte onde cursa un Doutoramento na Universidade Complutense de Madrid, obtendo o grao de Doutor en Filosofía e Letras. En 1959 publica un conxunto de contos baixo o título de "Los Jefes" que obtén o "Premio Leopoldo Arias". Logo de doutorarse instálase en París.
Suscitou atención como escritor por primeira vez coa súa novela La ciudad y los perros (1962) (traducida en 1963 ao inglés baixo o título de The Time of the Hero) baseada nas propias vivencias adolescentes do autor como cadete no Colexio Militar Leoncio Prado.
A súa obra a miúdo critica a xerarquía de castes sociais e raciais vixente aínda hoxe no Perú e en América Latina. Moitos dos seus escritos son tamén de natureza autobiográfica, como La Casa Verde (1966) e La Tía Julia y el Escribidor (1977). A súa novela histórica La guerra del fin del mundo (1981) ten lugar nas profundidades do sertao brasileiro do século XIX, estando baseada en feitos auténticos da historia do Brasil, a revolta antirrepublicana de masas milenaristas sebastianistas guiadas polo taumaturgo iluminado Antón Conselheiro na vila de Canudos.
En 1965 casa con Patricia Llosa (curmá súa) coa que tivo tres fillos. Regresa a Europa onde reside entre París, Londres e Barcelona. En 1974 regresa ao Perú e entra no xornalismo televisivo como condutor do programa político "La Torre de Babel".
Na década de 1980, Vargas Llosa volveuse politicamente activo e causou sorpresa coas súas posicións liberais, xa que a intelectualidade da época caracterizábase polo seu público esquerdista.
En 1983 obtén o cargo máis polémico da súa carreira ao ser nomeado polo entón Presidente do Perú, o arquitecto Fernando Belaúnde Terry, como presidente da Comisión Investigadora do Caso Uchuraccay onde os comuneiros asasinaron a oito xornalistas.
En 1987, ante os intentos do goberno aprista de Alan García Pérez de estatalizar a banca peruana, Vargas Llosa perfílase coma líder político ao encabezar a protesta contra esa acción. Inicia a súa carreira política e preséntase como candidato para asumir a Presidencia do Perú en 1990.
Gran parte da campaña electoral tivo a Vargas Llosa como candidato favorito, con todo un súpeto crecemento do candidato Alberto Fujimori, quen ata 15 días antes da elección aparecía con menos do 10% das preferencias, forzou unha segunda volta electoral na cal Vargas Llosa perdeu a elección.
Logo das eleccións, saíu do Perú e instalouse en Madrid. O goberno de José María Aznar concedeulle a nacionalidade española sen que tivese que renunciar á peruana polo que mantén ambas. É membro da Real Academia Española da Lingua.
Vargas Llosa volveu ocuparse na literatura co seu libro autobiográfico El pez en el agua en 1993, Los cuadernos de Don Rigoberto en 1996. El paraiso en la otra esquina no 2002. O seu traballo máis recente é un ensaio que resume o curso ditado en Oxford sobre a novela Os Miserentos de Victor Hugo, La tentación de lo imposible.
A novela La Fiesta del Chivo (2000) foi levada ao cine da man do seu curmán Luís Llosa na película homónima.
En febreiro de 2018 autodefiníuse como demócrata, liberal e antinacionalista.[2]
Premios e distincións[editar | editar a fonte]
Ao longo da súa carreira, Mario Vargas Llosa recibiu innumerables premios e distincións. Cómpre destacar sobre todo dous dos máximos galardóns que se conceden no eido das letras hispánicas: o Premio Rómulo Gallegos (1967)[3] e, sobre todo, o Premio Cervantes (1994).[3][4] Outros destacados premios no seu haber son o Premio Nacional de Novela do Perú (en 1967, pola súa novela La casa verde), o Premio Príncipe de Asturias das Letras (España) (1986)[3] e o Premio da Paz dos Libreiros de Alemaña, outorgado na Feira do Libro de Frankfurt (1997). En 1993 foille concedido o Premio Planeta pola súa novela Lituma en los Andes.[3] Un gran relevo na súa carreira literaria tivo o Premio Biblioteca Breve, que se lle outorgou por La ciudad y los perros, en 1963, e marcou o inicio da súa exitosa carreira literaria internacional.
É membro da Academia Peruana da Lingua desde 1977, e da Real Academia Española desde 1994. Conta no seu haber con máis de 30 doutoramentos honoris causa por outras tantas universidades de Europa, América e Asia; poden citarse brevemente os concedidos polas universidades de Yale (1994), Ben Gurión Ber-Sheeva de Israel (1998), Harvard (2001), San Marcos de Lima (2001), Oxford (2003) e A Sorbona (2005). Foi condecorado polo Goberno francés coa Lexión de Honor en 1985.
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ Alonso G., Agustín; Fabelo, Nico (7 de outubro de 2010). "Mario Vargas Llosa gana el Premio Nobel de Literatura 2010". rtve.es (en castelán). Consultado o 6 de outubro de 2023.
- ↑ Martín Rodrigo, Inés (3-4-2018). "Vargas Llosa: «En España no hay ningún partido liberal en el poder»". ABC (en castelán).
Vargas Llosa ha querido dejar claro que no quiere «llevar un cartelito ideológico diciendo lo que soy»: «Soy demócrata, liberal, antinacionalista... Pero prefiero que mis actos, mis pronunciamientos, mis artículos me vayan definiendo».
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Redacción (21 de abril de 2023). "¿Qué premios importantes ha recibido Mario Vargas Llosa?". eldiario.com.pe (en castelán). Consultado o 6 de outubro de 2023.
- ↑ "Premiados - Premio Cervantes". culturaydeporte.gob.es (en castelán). 1994. Consultado o 6 de outubro de 2023.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Mario Vargas Llosa  |
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Fernández del Riego, Francisco (1974). Letras do noso tempo. Vigo: Editorial Galaxia. ISBN 978-84-7154-219-9.
Ligazóns externas[editar | editar a fonte]
Laureados co Premio Nobel de Literatura | ||
|---|---|---|
| 1901–1925 |
|  |
| 1926–1950 | ||
| 1951–1975 |
| |
| 1976–2000 | ||
| Dende 2001 | ||
| Control de autoridades |
|
|---|
- Escritores do Perú
- Escritores en lingua castelá
- Premios Princesa de Asturias das Letras
- Premio Cervantes
- Académicos da Real Academia Española
- Nados en 1936
- Nados en Arequipa
- Premio Nobel de Literatura
- Doutores honoris causa pola Pontificia Universidade Católica do Perú
- Doutores honoris causa pola Universidade da Rioxa
- Doutores honoris causa pola Universidade de Burgos
- Doutores honoris causa pola Universidade Internacional Menéndez Pelayo
- Premios Nobel do Perú
- Premios Nobel de España
- Membros da Academia Brasileira de Letras
- Alumnos da Universidade Nacional Maior de San Marcos
- Novelistas do Perú