Odon Mieszkowic

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Odon Mieszkowic
Książę wielkopolski
Okres

od 1177/1179
do 1182

Poprzednik

Mieszko III Stary

Następca

Mieszko III Stary

Książę południowej Wielkopolski
Okres

od 1182
do 1194

Poprzednik

on sam, jako książę całej Wielkopolski

Następca

Władysław III Laskonogi

Książę kaliski
Okres

od 1193
do 1194

Poprzednik

Mieszko Młodszy

Następca

Mieszko III Stary

Dane biograficzne
Dynastia

Piastowie

Data urodzenia

pomiędzy 1141 a 1149

Data śmierci

20 kwietnia 1194

Ojciec

Mieszko III Stary

Matka

Elżbieta węgierska

Rodzeństwo

Bolesław Mieszkowic
Mieszko Młodszy
Władysław III Laskonogi

Żona

Wyszesława halicka

Dzieci

Władysław Odonic
Ryksa

Wielkopolska w czasach Mieszka Starego (Uwaga! Przynależność księstw do poszczególnych Piastowiczów, ich granice, oraz datacja są dyskusyjne).

Odon (Odo) poznański (wielkopolski, Mieszkowic) (ur. pomiędzy 1141 a 1149, zm. 20 kwietnia 1194) – książę poznański 1177/79-1182, książę w południowej Wielkopolsce 1177/79-1194, książę kaliski w latach 1193–1194.

Odon był najstarszym synem księcia wielkopolskiego Mieszka Starego i jego pierwszej żony Elżbiety węgierskiej.

Imię otrzymał zapewne na cześć wuja, margrabiego brandenburskiego Ottona I Askańczyka, który ożenił się z Judytą, siostrą Mieszka Starego, w 1148[1].

Nie wiadomo kiedy dokładnie się urodził, nastąpiło to jednak około roku 1145.

Osoba Odona po raz pierwszy pojawia się 21 maja 1161 na zjeździe w Łęczycy, gdzie książę poświadczył dokument, który został wydany przez Bolesława IV Kędzierzawego i Henryka Sandomierskiego.

W 1177 Odon przyłączył się do ogólnopolskiego powstania przeciw władzy Mieszka III. Podstawową przyczyną oprócz próby wywalczenia własnej dzielnicy było faworyzowanie przez ojca przyrodniego rodzeństwa Odona zrodzonego z drugiej małżonki księcia wielkopolskiego Eudoksji. Walki Odona z Mieszkiem przeciągnęły się zapewne do 1179, kiedy to Mieszko Stary musiał ostatecznie uchodzić z kraju. Usadowienie się Odona w Poznaniu zaakceptował nowy książę senior – Kazimierz II Sprawiedliwy.

W 1181, gdy Mieszko III powraca do kraju, dochodzi do porozumienia pomiędzy ojcem i synem, na mocy którego Mieszko zostaje zwierzchnim księciem wielkopolskim i ponownie przejmuje władzę w Poznaniu – Odon zostaje wtedy władcą terytoriów położonych w południowej Wielkopolsce nad rzeką Obrą (część historyków uważa, że Odon utrzymał się w stolicy Wielkopolski do swej śmierci).

O rządach Odona w Wielkopolsce nie zachowało się wiele informacji: wiemy tylko, że uruchomił własną mennicę. Zachowała się także konna pieczęć władcy z napisem "Odo Dux" (Odo książę).

2 sierpnia 1193 umiera jego młodszy brat Mieszko Młodszy, Odon przejmuje wtedy za zgodą Mieszka III Kalisz.

Odon Poznański zmarł 20 kwietnia 1194 i został pochowany w katedrze w Poznaniu. Po śmierci Odona dzielnicę nad Obrą objął w zastępstwie małoletniego syna księcia Władysława najmłodszy syn Mieszka Starego Władysław III Laskonogi, Kalisz przejął zaś Mieszko Stary.

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Małżeństwo i potomstwo[edytuj | edytuj kod]

Żoną Odona była Wyszesława, córka Jarosława Ośmiomysła, księcia halickiego[2], albo jego syna Włodzimierza[3]. Dokładna data zawarcia tego małżeństwa nie jest znana. Badacze sądzą, że doszło do niego po 1184 roku[4].

Dziećmi Odona i Wyszesławy byli:

W literaturze przedmiotu czasem ukazuje się informacja, że dziećmi Odona byli również:

Genealogia[edytuj | edytuj kod]

Bolesław III Krzywousty
ur. 20 VIII 1086
zm. 28 X 1138
Salomea z Bergu
ur. zap. 1099
zm. 27 VII 1144
Almos
ur. ok. 1075, zm. 1127
lub Stefan II
ur. ok. 1101, zm. 1 III 1131[8]
Przedsława
ur. ?, zm. ?
lub Adelajda
ur. ?, zm. ?
         
     
  Mieszko III Stary
ur. w okr. 1122–1125
zm. 13 lub 14 III 1202
Elżbieta węgierska
ur. ok. 1128
zm. 21 VII w okr. 1150–1154
     
   
Wyszesława
ur. zap. w okr. 1167–1170
zm. po 3 XII 1194
OO   po 1184
Odon Mieszkowic
(ur. w okr. 1141–1149
zm. 20 IV 1194)
                   
                   
               
Władysław Odonic
 ur. ok. 1190
 zm. 5 VI 1239
 
Ryksa
 ur. ok. 1190
 zm. 18 XI po 1238
 

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Fr. Thiede, Chronik der Stadt Stettin: bearbeitet nach Urkunden und den bewährten historischen Nachrichten, 1849; K. Jasiński, Rodowód pierwszych Piastów, Poznań 2004, s. 256-258.
  2. J. Wyrozumski, Dzieje Polski piastowskiej, Kraków 1999, s. 153.
  3. S. Łaguna, Rodowód Piastów, "Kwartalnik Historyczny", T. 11, 1897, s. 762-763; W. Dworzaczek, Genealogia, Warszawa 1959, tabl. 31.
  4. W. Dworzaczek, Genealogia, Warszawa 1959, tabl. 31; J. Wyrozumski, Dzieje Polski piastowskiej, Kraków 1999, s. 153.
  5. Za: M. Spórna, P. Wierzbicki, Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego, Kraków 2003, s. 363-364.
  6. W dawniejszej literaturze przedmiotu pochodzenie Eufrozyny było nieznane. Uważano, że pochodziła z dynastii Piastów lub Raciborowiców sławieńskich. Za: K. Jasiński, Jeszcze o Zwinisławie żonie Mszczuja I, Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu, 16 (1950), s. 85, przyp. 8 oraz G. Labuda, Fragmenty dziejów Słowiańszczyzny zachodniej, T. III, Poznań 1975, s. 314-316. N. Mika postawił tezę, iż Eufrozyna pochodziła z bocznej linii czeskich Przemyślidów, jako córka księcia morawskiego Świętopełka. N. Mika, Imię Przemysł w wielkopolskiej linii Piastów. Niektóre aspekty stosunku książąt wielkopolskich z Czechami do połowy XIII wieku [w]: J. Krzyżaniakowa (pod red.), Przemysł II. Odnowienie Królestwa Polskiego, Poznań 1997, s. 247-255.
  7. Oswald Balzer uważał, że był synem Odona. O. Balzer, Genealogia Piastów, s. 223–225. Kazimierz Jasiński, przywołując ustalenia Stanisława Zakrzewskiego (za: S. Zakrzewski, Piast czy Przemyślida, Kwartalnik Historyczny 1906, r. 20, s. 451–482.), potwierdził przynależność Ottona do Dypoldowiców, bocznej linii czeskich Przemyślidów. Zob. K. Jasiński, Uzupełnienia do genealogii Piastów, s. 210.
  8. K. Jasiński, Rodowód pierwszych Piastów Warszawa-Kraków 1992, s. 235-240.