Judyta Salicka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Judyta Maria Szwabska)
Judyta Maria Salicka
Królowa Węgier
Okres

od między 1063 a 1066
do 1074

Jako żona

Salomona

Poprzedniczka

Nieznana z imienia córka Mieszka II Lamberta

Następczyni

Synadene

księżna polska
Okres

od między 1087 a 1091
do 1102

Jako żona

Władysława Hermana

Poprzedniczka

Judyta Przemyślidka

Następczyni

Zbysława kijowska

Dane biograficzne
Dynastia

salicka

Data urodzenia

1047

Data śmierci

14 marca po 1105

Ojciec

Henryk III Salicki

Matka

Agnieszka z Poitou

Mąż

Salomon
Władysław I Herman

Dzieci

NN córka
Agnieszka
NN córka

Rodzice Judyty - Henryk i Agnieszka przed Świętą Dziewicą – miniatura ze Złotej Ewangelii Henryka III (Codex Aureus z Speyer)

Judyta Maria Salicka (ur. 1047, zm. 14 marca po 1105) – córka cesarza rzymskiego, króla Niemiec i Italii, Henryka III Salickiego i Agnieszki z Poitou, żona króla Węgier Salomona, a następnie księcia polskiego Władysława I Hermana.

Urodziła się w 1047 roku[1] jako najmłodsza[2] córka Henryka III, cesarza rzymskiego i Agnieszki z Poitou, córki księcia Akwitanii Wilhelma V. W 1058 została zaręczona z późniejszym mężem – Salomonem. Dokładna data ślubu nie jest znana, nastąpiło to między 1063 a 1066. Małżeństwo nie układało się pomyślnie, oboje nie dotrzymywali wierności małżeńskiej. Wszystko wskazuje na to, że był to związek bezdzietny. Pojawiła się odosobniona teoria, jakoby mieli mieć córkę Zofię, żonę Poppona, hrabiego Bergu. Uchodzi ona za błędną już z samych względów chronologicznych[3].

Po śmierci Salomona, między 1087 a 1091 została drugą żoną Władysława I Hermana. Po ich ślubie Otton z Bambergu został mianowany dworskim kapelanem księżnej. Urodziła 3 córki: nieznaną z imienia żonę ruskiego księcia, Agnieszkę i nieznaną z imienia żonę polskiego możnowładcy, dawniej niesłusznie identyfikowaną z Adelajdą, żoną Dypolda III[4].

Być może za jej pośrednictwem przybył do Polski kodeks liturgiczny, zwany Ewangeliarzem Emmeramskim.

Miała najprawdopodobniej duży wpływ na życie polityczne kraju. Przypuszcza się, że była kochanką wojewody i komesa pałacowego na dworze Władysława Hermana – Sieciecha. Razem z nim Judyta Maria starała się odwlec od walki o władzę po ojcu pierworodnego księcia Zbigniewa. To dzięki jej zabiegom w 1089 Władysław odesłał najstarszego syna do Saksonii[5]. Zbigniew został umieszczony w żeńskim klasztorze w Quedlinburgu[6], gdzie przeoryszą była starsza siostra Judyty – Adelajda[7].

W 1105 r. Judyta, wdowa po księciu Władysławie Hermanie (zmarł w 1102 r.), podarowała opactwu benedyktynów tynieckich[8], wioski należące do jej wiana, m.in.: Tuchów i Lubaszową[9].

Jej śmierć zanotował nekrolog klasztorny benedyktynek w Weltenburgu pod dniem czternastego marca nieznanego roku[10]. Pochowana prawdopodobnie w klasztorze w Admont[11].

Genealogia[edytuj | edytuj kod]

Konrad II
ur. ok. 990
zm. 4 VI 1039
Gizela Szwabska
ur. 11 XI 989
zm. 15 II 1043
Wilhelm V Wielki
ur. 969
zm. 31 I 1030
Agnieszka
ur. ?
zm. 10 XI 1068
         
     
  Henryk III
ur. 28 X 1017
zm. 5 X 1056
Agnieszka z Poitou
ur. 1025
zm. 14 XII 1077
     
   
1
Salomon
ur. 1052 lub 1053
zm. 1086 lub 1087
OO   1063/66
Judyta Maria Szwabska
(ur. 1047, zm. 14 III po 1105)
2
Władysław I Herman
ur. ok. 1043
zm. 4 VI 1102
OO   ok. 1089
                   
                   
   2    2    2    
NN, córka
 ur. 1089 lub 1090
 zm. ?
 
Agnieszka
 ur. 1090 lub 1091
 zm. 1125
 
NN, córka
 ur. 1091 lub 1092
 zm. ?
 

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. K.Jasiński, Rodowód pierwszych Piastów, wyd. 2, Poznań 2004, s. 169.
  2. Stefan Weinfurter (1999). The Salian Century: Main Currents in an Age of Transition. The Middle Ages. Translated by Bowlus, Barbara M. University of Pennsylvania Press, s. 46.
  3. Hungary, kings fmg.ac - (31.01.2007)
  4. K.Jasiński, Rodowód pierwszych Piastów, wyd. 2, Poznań 2004, s. 199–203.
  5. K. Maleczyński: Bolesław III Krzywousty. s. 22–23.
  6. S. Trawkowski: Zbigniew [w:] A. Garlicki (red.), Poczet królów i książąt polskich. s. 72.
  7. M. Spórna P. Wierzbicki: Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego. s. 229.
  8. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 102.
  9. Gerard Labuda, Szkice historyczne XI wieku. Początki klasztoru benedyktynów w Tyńcu, s. 32-40.
  10. O. Balzer, Genealogia Piastów, s. 106.
  11. Judith von Ungarn b. von 21 Juni 1054 d. zw 14 März 1092 − Rodovid DE, de.rodovid.org [dostęp 2018-02-25] (niem.).