Jadwiga cieszyńska
| księżniczka cieszyńska | |
| Dynastia | |
|---|---|
| Data urodzenia |
między 1469 a 1472 |
| Data śmierci |
16 kwietnia 1521 |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Mąż | |
| Dzieci |
Jan Zápolya, |
Jadwiga cieszyńska (ur. między 1469 a 1472, zm. 16 kwietnia 1521) – księżniczka cieszyńska z dynastii Piastów.
Córka i jedyne dziecko księcia cieszyńskiego Przemysława II i Anny, córki księcia warszawskiego Bolesława IV. Żona palatyna Węgier Stefana Zapolyi. Matka królowej polskiej Barbary Zápolyi i króla Węgier Jana Zapolyi.
Jadwiga cieszyńska w wieku 8 lat została osierocona przez ojca. Odtąd opiekę nad nią sprawował brat stryjeczny, Kazimierz II. W grudniu 1486[1] została wydana za węgierskiego magnata Stefana Zapolyę, który na ślubnym kobiercu stawał już po raz drugi. W latach 1492–1499 jej mąż pełnił urząd palatyna Węgier. Po jego śmierci w 1499 Jadwiga pozostała na Węgrzech, gdzie zarządzała ogromnym majątkiem, który po sobie pozostawił. Hojnie wspierała klasztor kartuzów Lapis Refugii na Spiszu. W 1506 ufundowała zakonnikom dwie nowe cele oraz kaplicę w kościele z 2 ołtarzami, mensę dla ołtarza głównego w kościele, a także powiększyła klasztorny majątek. Kolejny raz poczyniła nadania w 1509. Jadwiga przypuszczalnie ufundowała ołtarze także w trzech innych kościołach na Słowacji. Przypuszcza się, że mogła ona ufundować cykl czterech (częściowo zachowanych) malowideł ściennych w kościele w Czerwonym Klasztorze, przedstawiających sceny z Pasji[2].
Z małżeństwa ze Stefanem Zapolyą urodziła czworo dzieci: Jana, Jerzego, Barbarę i Magdalenę. Barbara w 1512 poślubiła króla Polski Zygmunta I Starego. Jan stanął na czele antyhabsburskiego stronnictwa szlacheckiego na Węgrzech i w 1526 został koronowany na króla Węgier. Jadwiga nie doczekała tej uroczystości. 16 kwietnia 1521 zmarła na zamku w Trenczynie. Pochowano ją u boku męża w kaplicy Zapolyów w Kapitule Spiskiej.
Genealogia[edytuj | edytuj kod]
| Bolesław I cieszyński ur. po 1363 zm. 6 V 1431 |
Eufemia mazowiecka 1) ur. 1395/1398 zm. 1447 |
Bolesław IV warszawski ur. ok. 1421 zm. 10 IX 1454 |
Barbara ur. XV w. zm. 25 VII 1488/1492 | ||||||||||
| Przemysław II cieszyński ur. ok. 1420 zm. 18 III 1477 |
Anna mazowiecka ur. ok. 1450 zm. 19 XI 1477/14 IX 1480 |
||||||||||||
Stefan Zápolya ur. XV w. zm. 25 XII 1499 OO XII 1486 |
Jadwiga cieszyńska ur. 1469/1472 zm. 16 IV 1521 |
||||||||
| Jan Zápolya ur. 1487 zm. 22 VII 1540 |
Jerzy Zápolya ur. ok. 1494 zm. 29 VIII 1526 |
Barbara Zápolya ur. 1495 zm. 2 X 1515 |
Magdalena Zápolya ur. przed lub w 1499 zm. ? |
||||||
|
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ S. A. Sroka, Jadwiga Zapolya. Piastówna śląska na Węgrzech w dobie panowania Jagiellonów, Kraków 2005, s. 15-18; Dawniej ślub datowano na 11 sierpnia 1483. Zob. K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, cz. III, wyd. II, Kraków 2007, s. 652.
- ↑ Zuzana Čovanová Janošíková: Renesančná nástenná maľba a sgrafito na územi Spiša a Šariša, Levoča, 2018, s. 49 [1]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J. Rajman, Jadwiga, [w:] Piastowie. Leksykon biograficzny, s. 813, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999, s. 813.
- Sroka S. A., Jadwiga Zapolya. Piastówna śląska na Węgrzech w dobie panowania Jagiellonów, Kraków 2005.