Baljuwschap Zuid-Holland
| Baljuwschap Zuid-Holland Onderdeel van het Graafschap Holland | ||
|---|---|---|
| 1236 — 1795 |
Het baljuwschap Zuid-Holland was een tot het graafschap Holland behorend baljuwschap.
Graaf Willem II van Holland (1234-1256) stichtte naar Vlaams voorbeeld vier baljuwschappen, waar namens hem recht kon worden gesproken. Het waren van noord naar zuid:
- Kennemerland,
- Noord-Holland, later Rijnland genoemd,
- Zuid-Holland,
- Zeeland, dat zich al snel (in 1323) tot een graafschap ontwikkelde.
Het baljuwschap Zuid-Holland strekte zich uit over het zuidelijk deel van de huidige provincie Zuid-Holland en het noordwestelijk deel van de huidige provincie Noord-Brabant. De grens tussen de baljuwschappen Noord-Holland en Zuid-Holland werd gevormd door de Maasmond, de Merwede en de Hollandse IJssel.
Door de Sint-Elisabethsvloed van 1421 was de geografische eenheid van het baljuwschap verloren gegaan. Delen van het baljuwschap lagen op het Eiland van Dordrecht, de Alblasserwaard, de Krimpenerwaard, de Riederwaard, de Zwijndrechtse Waard, de Hoeksche Waard en in de Langstraat. Het juridisch centrum van het baljuwschap was Dordrecht. Het gebrek aan eenheid werd niet alleen veroorzaakt door het water, veel dorpen vielen buiten het baljuwschap, omdat ze behoorden tot de hoge heerlijkheden.
Met de komst van de Bataafse Republiek in 1795 kwam er een einde aan het baljuwschap.
Heerlijkheden in het baljuwschap[bewerken | brontekst bewerken]
Tot het baljuwschap behoorden de volgende ambachtsheerlijkheden:
In het huidige Noord-Brabant:
- Werkendam
- Dussen-Munsterkerk
- Dussen-Muilkerk
- Standhazen
- Drimmelen
- Raamsdonk
- Hendrik Luiten Ambacht
- Groot-Waspik
- Klein-Waspik
- 's-Grevelduin-Capelle
- Nederveen-Capelle
- Zuidewijn-Capelle
- Vrijhoeve-Capelle
- Besoijen
- Sprang
Op het eiland van Dordrecht:
- Dubbeldam
- Wieldrecht
- Mijl
In de Zwijndrechtse Waard:
- Heer Jansdam
- Groote-Lindt
- Kleine-Lindt
- Heer Oudelands Ambacht
- Zwijndrecht of Schobbelands Ambacht
- Meerdervoort
- Kijfhoek
- Hendrik Ido Ambacht en Schildmanskinderen Ambacht
- Rijsoord
- Strevelshoek
- Sandelingen Ambacht of Adriaan Pieters Ambacht
In de Riederwaard:
- Ridderkerk
- Oost-IJsselmonde
- West-IJsselmonde
- Oost-Barendrecht
- West-Barendrecht
- Carnisse
In de Alblasserwaard:
- Sliedrecht
- Naaldwijk
- Lokhorst en Niemandsvriend
- Alblasserdam
- Nieuw-Lekkerkerk
- Streefkerk
- Molenaarsgraaf
- Brandwijk en Gijbeland
- Bleskensgraaf
- Giessen-Oudkerk
- Giessendam
In de Krimpenerwaard:
- Krimpen aan de Lek
- Krimpen aan den IJssel
- Ouderkerk aan den IJssel
- Berkenwoude en Achterbroek
- Stormpolder (Kralingen)
- Stolwijk (grootste deel, een kleiner deel behoorde bij baljuwschap Blois)
In de Hoeksche Waard:
- Puttershoek
- Maasdam
- Mijnsheerenland van Moerkerken
- Heinenoord
Baljuws[bewerken | brontekst bewerken]
| PERIODE | BALJUW |
|---|---|
| ? - 1306 - ? | Simon van Markenburg[1] |
| < Jun.1318- > Apr.1321 | Jan van Bergen[2] |
| Aug.1321- > Okt.1323 | Mathias Rengersz.[2] |
| < Sep.1326- > Apr.1327 | Willem de Molenaar[2] |
| < Jul.1327- > Jul.1327 | Jan van Rozenburg[2] |
| < Jul.1329- > 1329 | Jan van den Zijl[2] |
| < Mrt.1333- > 1333 | Jan van Sassenheim[2] |
| 1344-1346 | Roelof van Dalem[1] |
| 1347-1348 | Filips van Polanen[1] |
| 1349 - 1351 | |
| 1352-1355 | Daniël van der Merwede[1] |
| ? - 1414 - ? | Jan van Drongelen |
| 1450-1456 | Floris Oem van Wijngaarden[1] |
| 1673-1721 | Pompejus de Roovere |
| Bronnen, noten en/of referenties
Bronnen
|