Trinidad e Tobago

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:Xeografía políticaTrinidad e Tobago
Republic of Trinidad and Tobago (en) Editar o valor em Wikidata
Imaxe

HimnoForged from the Love of Liberty (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata

Lema«Together We Aspire, Together We Achieve» Editar o valor em Wikidata
Nomeado en referencia aIlla Trinidad e Tobago Editar o valor em Wikidata
Localización
Editar o valor em Wikidata Mapa
 10°40′N 61°31′O / 10.67, -61.52Coordenadas: 10°40′N 61°31′O / 10.67, -61.52
CapitalPorto España Editar o valor em Wikidata
Contén a división administrativa
Poboación
Poboación1.369.125 (2017) Editar o valor em Wikidata (266,99 hab./km²)
Lingua oficiallingua inglesa Editar o valor em Wikidata
Xeografía
Parte de
Superficie5.128 km² Editar o valor em Wikidata
Punto máis altoEl Cerro del Aripo (pt) Traducir (940 m) Editar o valor em Wikidata
Punto máis baixoMar Caribe (0 m) Editar o valor em Wikidata
Comparte fronteira con
Datos históricos
Precedido por
Creación1 de agosto de 1976 Editar o valor em Wikidata
Organización política
Forma de gobernoRepública parlamentaria Editar o valor em Wikidata
• Presidente Editar o valor em WikidataChristine Kangaloo (2023–) Editar o valor em Wikidata
• Primeiro ministro Editar o valor em WikidataKeith Rowley (2015–) Editar o valor em Wikidata
Órgano lexislativoParlamento de Trinidad e Tobago (pt) Traducir , Editar o valor em Wikidata
Membro de
PIB nominal24.460.196.270 $ (2021) Editar o valor em Wikidata
MoedaDólar de Trinidad e Tobago Editar o valor em Wikidata
Identificador descritivo
Fuso horario
Dominio de primeiro nivel.tt Editar o valor em Wikidata
Prefixo telefónico+1868 Editar o valor em Wikidata
Teléfono de emerxencia811, 990, 999 e 911 Editar o valor em Wikidata
Código de paísTT Editar o valor em Wikidata

Sitio webgov.tt Editar o valor em Wikidata

Trinidad e Tobago (Escoitari/ˈtrɪnɪdæd ...təˈbɡ/, /- t-/), oficialmente a República de Trinidad e Tobago, é o país insular máis meridional do Caribe. Constituído polas illas principais Trinidad e Tobago, e 21 illas máis pequenas, está situado a 130 km. ao sur de Granada e 11 km. fronte á costa do nordés de Venezuela. Comparte límites marítimos con Barbados ao nordeste, Granada ao noroeste e Venezuela ao sur e ao oeste.[1][2] Trindade e Tobago é xeralmente considerado como parte das Indias Occidentais.

A illa de Trinidad estivo habitada durante séculos por Pobos indíxenas antes de converterse nunha colonia no Imperio Español, tras a chegada de Cristovo Colón en 1498. O gobernador español José María Chacón entregou a illa a unha frota británica baixo o mando de Sir Ralph Abercromby en 1797.[3] Durante o mesmo período, a illa de Tobago cambiou de mans entre colonos españois, británicos, franceses, holandeses e courlandeses máis veces que calquera outra illa do Caribe.[Cómpre referencia] Trinidad e Tobago foron cedidas a Gran Bretaña en 1802 baixo o Tratado de Amiens como estados separados e unificados en 1889.[4] Trinidad e Tobago conseguiu a súa independencia en 1962, converténdose nunha república en 1976.[5]

Trinidad e Tobago ten o sétimo PIB per cápita máis alto segundo a paridade de poder adquisitivo (PPA) nas Américas despois dos Estados Unidos, o Canadá, Porto Rico, as Bahamas, Aruba e Güiana en 2022.[6] Está recoñecida polo Banco Mundial como economía de ingresos altos.[7] A diferenza da maioría das nacións e territorios do Caribe, que dependen en gran medida do turismo, a economía está principalmente industrial con énfase no petróleo e petroquímicas,[8] gran parte da riqueza do país deriva da súa riqueza grandes reservas de petróleo e gas natural.[9]

Trindade e Tobago é ben coñecida polas súas culturas africana e india, reflectidas nas súas grandes e famosas celebracións do Entroido, Diwali e Hosay, ademais de ser o lugar de nacemento dos steelpan, o limbo e estilos musicais como calipso, soca, rapso, parang, chutney e chutney soca.[10][11][12][13][14][15][16]

Historia[editar | editar a fonte]

Antes do arribo dos europeos no século XV a illa hoxe chamada Trinidad estaba poboada por caribes (nepuya, suppoya) mentres que Tobago estaba poboada polos kalugo. O nome indíxena de Trinidad era Kairi ou Leré cuxo significado sería "Terra de colibrís" ou seica simplemente "A Illa". Cristovo Colón descubriu para os europeos a principal das illas o 31 de xullo de 1498 e chamouna "Terra da Santísima Trinidad" mentres que denominou "Bela Forma" á illa actualmente chamada Tobago. Estas illas foron a partir de entón contendidas por españois, ingleses, neerlandeses e franceses, houbo ata unha colonia de "letones" procedentes de Curlandia. No final do século XVIII o control era español como parte da Capitanía xeneral de Venezuela, pero no decurso das guerras napoleónicas, en febreiro de 1797, unha forza británica iniciou a ocupación do territorio, en 1802 pola paz de Amiens as illas de Trinidad e Tabaco (en inglés: "Tobago") pasaron ao Reino Unido. Pola súa banda Francia, que tamén tiña pretensións sobre o territorio, fixo cesión formal ao Reino Unido en 1814.

A poboación indíxena practicamente desapareceu sendo en gran medida substituída pola poboación melanoafricana ("negra") introducida á forza como man de obra escravizada para as plantacións de cana de azucre e tabaco, durante o século XIX, á medida que a escravitude resultaba menos económica para os "brancos" fomentouse a inmigración de "coolies" desde a India e a China, o Líbano, Siria así como desde outras Antillas e Venezuela quen traballaban como man de obra barata ou no sector servizos, case na mesma situación atopouse a inmigración de portugueses, mentres que os franceses refuxiados desde Haití xa antes da paz de Amiens gozaron de mellor situación aínda que non chegaron ao status da minoría inglesa.

En 1899 Tobago que quedara administrada desde Barbados pasou a ser administrada desde Porto España en Trinidad. Durante a segunda guerra mundial os Estados Unidos aliados do Reino Unido estableceron unha importante base militar en Chaguaramas. Ambas as illas foron rexidas como colonia da coroa inglesa ata que o 3 de xaneiro de 1958 coa illa de Xamaica, Barbados, as Illas de Barlovento e as Illas de Sotavento e outras menores formouse a chamada Federación das Antillas Británicas ou Federación das Indias Occidentais tendo por capital federal Chaguaramas, tal federación desapareceu en 1961 ao secesionarse Xamaica, así se determinou a independencia (aínda que sendo o seu xefe de estado o monarca británico) o 3 de agosto de 1962, durante todo ese período houbo graves conflitos étnicos principalmente entre os descendentes de africanos e os descendentes de hindús. Trinidad e Tobago ingresou na ONU nese ano e en 1967 na OEA, en 1976 Trinidad Tobago formalmente declarou a súa total independencia da coroa británica aínda que se mantivo e mantén dentro da Commonwealth.

Xeografía[editar | editar a fonte]

Mapa de Trinidad e Tobago

O país é un arquipélago que consiste de 23 illas no Caribe do sur, entre o mar Caribe e o océano Atlántico norte, ao noroeste de Venezuela. Son illas das Antillas Menores, localizadas preto da zona continental de América do Sur.

Cubrindo unha área de 5.128 km², o país consiste de dous illas principais; Trinidad e Tobago, e 21 illas menores. Trinidad está a 11 km da costa noroeste de Venezuela, e a 130 km sur das Granadinas. A illa mide 4.768 km² en área (sendo un 93% da área total do país). A illa parece cadrada en forma, con tres penínsulas. Tobago está a 30 km ao norte de Trinidad, e mide ao redor de 298 km² en área.

Xeoloxicamente, as illas non fan parte do arquipélago Antillano. En cambio, Trinidad foi parte unha vez de América do Sur e sitúase na súa plataforma continental, mentres que Tobago é unha parte afundida dunha cadea de montañas relacionada co continente. As illas están separadas do continente polo Golfo de Paria.

Política[editar | editar a fonte]

O Xefe de Estado de Trinidad e Tobago é o presidente, actualmente o profesor emérito George Maxwell Richards. O presidente é elixido por un colexio electoral integrado por todos os membros de ambas as cámaras do Parlamento. O parlamento consiste en dous cámaras, o Senado (31 asentos) e a Cámara de Representantes (36 asentos). Os membros do Senado son nomeados polo presidente. Os 16 senadores do goberno son nomeados sobre o consello do Primeiro Ministro, os 6 senadores da oposición son nomeados sobre o consello do líder da Oposición e os 9 senadores independentes son nomeados polo Presidente para representar os restantes sectores da sociedade civil. Os 36 membros da Cámara de Representantes son elixidos polo pobo por un máximo de 5 anos.

O Primeiro Ministro é nomeado polo Presidente. O Presidente está obrigado a nomear a persoa que na súa opinión teña o maior apoio na Cámara de Representantes para este posto; este foi xeralmente o líder do partido que gañou os maiores escanos na elección previa (excepto no caso das eleccións xerais de 2001).

Desde o 4 de decembro de 2001, o partido gobernante foi o Movemento Nacional Popular liderado por Patrick Manning; o partido de oposición é o Congreso Nacional Unido, liderado por Basdeo Panday.

Trinidad e Tobago é un membro activo da Comunidade do Caribe (CARICOM).

Organización territorial[editar | editar a fonte]

Mapa das rexións administrativas de Trinidad e Tobago.

A división administrativa de Trinidad e Tobago consta de 14 rexións corporativas, na illa de Trinidad. 5 delas (Arima, Chaguanas, Point Fortin, Port of Spain e San Fernando) corresponden a municipalidades; mentres que 9 engloban máis dun municipio (Couva-Tabaquite-Talparo, Diego Martín, Penal-Debe, Princes Town, Río Claro-Mayaro, San Juan-Laventille, Sangue Grande, Siparia e Tunapuna-Piarco). A illa de Tobago ten un goberno autónomo dentro do país.

Economía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Economía de Trinidad e Tobago.

Trinidad e Tobago gañouse a reputación de ser un sitio excelente para o investimento e para os negocios internacionais. Un factor principal, durante os últimos catro anos, foi o sector do gas natural, o cal segue crecendo. O turismo é tamén un sector cada vez maior, aínda que en proporción non é tan importante como noutras illas do Caribe. A economía benefíciase da inflación baixa e dunha intensa actividade comercial. O ano 2002 foi marcado por un crecemento sólido no sector petroleiro, compensado en parte pola incerteza política doméstica.

A moeda oficial é o dólar de Trinidad e Tobago (TT $) = 100 céntimos. Os billetes están en denominacións de 100, 20, 10, 5 e 1 dólar de Trinidad e Tobago. As moedas están en denominacións de 1 dólar, e 50, 25, 10, 5 e 1 céntimo.

Demografía[editar | editar a fonte]

Os dous grupos étnicos predominantes son os indo-trinitarios, descendentes de traballadores da India (40,3% da poboación) e afro-trinitarios, quen descenden de escravos africanos (39,5%). Xuntos suman ao redor do 79,8% da poboación; a maioría do resto son persoas de orixe mixta, con pequenas minorías de europeos, chineses, sirio-libaneses e caribes (descendentes dos habitantes indíxenas, non recoñecidos como categoría diferenciada no censo).

Hai moitas relixións diferentes presentes en Trinidad e Tobago. As dúas maiores son os católicos e os hindús; os anglicanos, musulmáns, presbiterianos, metodistas son minoritarias. Dúas fes sincréticas afrocaribeñas, os clamadores ou bautistas espirituais e a fe orisha (antes chamados shangós) están entre os grupos relixiosos de máis rápido crecemento. Tamén os mormóns se estenderon desde mediados dos 80.

O inglés é lingua oficial do país, pero algúns indo-trinitarios falan hindi, que é amplamente usado na música popular. O idioma máis falado, o inglés de Trinidad, é clasificado como un dialecto do inglés ou como un crioulo inglés (crioulo triniteño do inglés). O principal idioma falado en Tobago é o crioulo do inglés de Tobago. Ambas as linguas conteñen elementos africanos; o inglés de Trinidad tamén está influído polo francés e o hindi. Estas linguas crioulas fálanse normalmente en situacións informais só, e non hai un sistema normalizado de escritura.

Aínda que o francés crioulo foi a lingua falada máis estendida na illa, hoxe é raramente oída. Debido á situación de Trinidad na costa de Suramérica, o país está lentamente desenvolvendo unha relación cos pobos hispanofalantes, e xa que logo o goberno esixe que o español sexa ensinado en todos os centros de secundaria, o que fai que este idioma gañe terreo día a día. En concreto, en 2004 o goberno tomou a iniciativa de Español como Primeira Lingua Estranxeira iniciada en marzo de 2005. As normativas do goberno requiren agora que o español se ensine a todos os estudantes de ensino secundario, e que nun prazo de cinco anos (arredor de 2010) o 30% dos empregados públicos sexan competentes no devandito idioma.

Relixión[editar | editar a fonte]

En Trinidad e Tobago están presentes moitas relixións. As dúas máis comúns son o catolicismo (26%) e o hinduísmo (22%); o anglicanismo (8%), islam (6%), a Igrexa Adventista (4%), as Igrexas presbiterianas e o metodismo son as relixións minoritarias. Dúas doutrinas sincréticas Afro-Caribes, os Spiritual Baptist (Bautistas espirituais) e o sistema relixioso Orisha (chamados tamén Shango, un termo complementario) son os grupos relixiosos que atoparon un rápido crecemento.

Dereitos humanos[editar | editar a fonte]

Amnistía Internacional denuncia torturas e xuízos cuestionables en Trinidad e Tobago. Hai diversos casos de aplicación incorrecta da pena de morte. A homosexualidade non é legal en Trinidad e Tobago e é penalizada con encarceramento. O artigo 8 (18/1) da lei de inmigración prohibe a entrada no país aos homosexuais.

Cultura[editar | editar a fonte]

A Chaconia (Warszewiczia coccinea) é a flor nacional de Trinidad e Tobago.

Trinidad e Tobago é famoso polo seu Entroido previo á Coresma, que se celebra antes do mércores de cinza. Tamén é o lugar de nacemento da música calipso e steelpan, que é considerado o único instrumento musical acústico inventado no século XX.

A diversidade cultural e o contexto relixioso dan orixe a diversos festividades ao longo do ano. Outras formas de arte indíxena son a soca (música derivada do calipso), Parang (panxoliña de orixe venezolana), chutney, e pichakaree (formas musicais que mesturan estilos do Caribe e da India, e o famoso xogo do limbo.

O escenario artístico está pleno de actividade. Trinidad e Tobago ten dous escritores que gañaron o Premio Nobel, Vidiadhar Surajprasad Naipaul e Derek Walcott, nacido en Santa Lucía. O deseñador Peter Minshall é recoñecido non só polos seus disfraces para o Entroido, senón tamén polo seu papel nas cerimonias de apertura dos Xogos Olímpicos de Barcelona 1992, a Copa Mundial de Fútbol de 1994, as Xogos Olímpicos de Atlanta 1996 e as Olimpíadas do Inverno 2002, polas que gañou un Premio Emmy.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. "Treaty between the Republic of Trinidad and Tobago and the Republic of Venezuela on the delimitation of marine and submarine areas, 18 de abril de 1990" (PDF). The United Nations. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 4 de setembro de 2008. Consultado o 13 de abril de 2009. 
  2. "The 1990 Accord Replaces the 1942 Paris Treaty". Trinidad and Tobago News. Arquivado dende o orixinal o 19 de setembro de 2009. Consultado o 13 de abril de 2009. 
  3. Carmichael (1961), pp. 40–42.
  4. Carmichael (1961), p. 52.
  5. "Trinidad and Tobago". CIA World Factbook. Arquivado dende o orixinal o 9 de xaneiro de 2021. Consultado o 16 de agosto de 2019. 
  6. "Report for Selected Countries and Subjects". World Economic Outlook Database, abril 2022. International Monetary Fund. 
  7. "Trinidad and Tobago | Data". World Bank. Arquivado dende o orixinal o 18 de febreiro de 2020. Consultado o 2020-02-18. 
  8. "Trinidad and Tobago Country brief". The World Bank. Arquivado dende o orixinal o 12 de xaneiro de 2007. 
  9. "Trinidad and Tobago profile – Overview". BBC News. Arquivado dende o orixinal o 13 de setembro de 2014. Consultado o 13 de setembro de 2014. 
  10. "In Trinidad, Diwali Lights Up Like Christmas". NPR. Arquivado dende o orixinal o 17 de febreiro de 2020. Consultado o 20 de marzo de 2019. 
  11. "Diwali in Trinidad and Tobago". trinidad.us. Arquivado dende o orixinal o 2 de marzo de 2019. Consultado o 20 de marzo de 2019. 
  12. Ingram, Amy. "What is Chutney Music?". Wesleyan University. Arquivado dende o orixinal o 16 de xullo de 2011. Consultado o 10 de setembro de 2018. 
  13. "Parang Music". Destination Trinidad and Tobago. Arquivado dende o orixinal o 10 de setembro de 2018. Consultado o 10 de setembro de 2018. 
  14. "Soca Music History". Artdrum. Arquivado dende o orixinal o 19 de setembro de 2018. Consultado o 10 de setembro de 2018. 
  15. "A brief history of the steel pan". BBC. 24 de xullo de 2012. 
  16. "Trinidad Carnival for Beginners". Caribbean Beat. 1 de xaneiro de 1993. Arquivado dende o orixinal o 8 de abril de 2018. Consultado o 10 de setembro de 2018. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]